Piątek trzynastego: skąd się to wzięło?

Można nie wierzyć we wróżby, przesądy i zabobony. Nie ma jednak chyba nikogo, kto w taki dzień jak dzisiejszy, nie pomyśli choć przez chwilę, czy aby nie powinien uważać na pecha nieco bardziej niż zwykle.

Skąd jednak się wzięły przesądy o rzekomo pechowym piątku 13? Tradycje sięgają już czasów przedchrześcijańskich. Liczba trzynaście występuje zaraz po dwunastce, która symbolizowała szczęście, a jak wiadomo – po szczęściu zawsze spotyka nas pech.

Ma to odzwierciedlenie w starożytnej kulturze żydowskiej, to trzynastego dnia miesiąca sporządzono list Hamana, który wzywał do zgładzenia wszystkich Żydów zamieszkujących Persję. Żydzi odpowiedzieli odwetem również 13. Od tamtego czasu trzynastka symbolizuje śmierć i katastrofę.

Filip Macedoński również miał pecha związanego z 13. Kazał swój posąg dostawić do 12 głównych bogów greckich. Po jego dostawieniu został zamordowany. A w średniowieczu to właśnie w 13 dzień miesiąca spotykały się czarownice – było ich dwanaście, trzynasty był szatan.

Na wątpliwą sławę tej daty wpływ na pewno miał rozkaz Filipa IV Pięknego, króla Francji, który w 1307 roku, właśnie w piątek trzynastego października, rozkazał aresztować wszystkich templariuszy w kraju. Król tonął w długach, postanowił ratować swoją pozycję przejmując majątek templariuszy, wielu z członków zakonu zginęło na stosie. Jacques de Molay, ostatni mistrz zakonu, tuż przed spłonięciem na stosie przeklął Filipa IV, papieża Klemensa V i Wilhelma de Nogaret – żaden z nich nie przeżył kolejnego roku.

Przeświadczenie o pechu jaki nas spotyka przetrwało do obecnych czasów. Charakterystyczna data odcisnęła się również w popkulturze. W 1980 roku wszedł do kina film wyreżyserowany przez Seana Cunninghana pt. Piątek, trzynastego. Opowieść o mordercy w masce hokejowej jest klasykiem horrorów i jedną z najdłuższych serii w historii kina. Do 2009 roku powstało 12 filmów.

No właśnie, wierzyć, czy nie wierzyć? 🙂